TIA X LÀ GÌ? NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ X - QUANG
TIA X LÀ GÌ? NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ X - QUANG
Tia X là gì?: Tia X là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn. Thông thường tia X có bước sóng trong khoảng từ 10-3 A0 đến 1 A0 (1A0 = 10-10m) tương ứng với dãy tần số từ 3×1016 Hz đến 3×1019 Hz và năng lượng từ 120eV đến 120keV.
*Các câu hỏi thường gặp khi chụp x- quang:
- Chụp x- quang có nguy hiểm hay không?
Việc chụp X-quang liên tục trong thời gian ngắn có thể khiến bạn bị bỏng da, rụng tóc và có thể là tử vong, tình trạng này nếu kéo dài bạn có thể sẽ mắc ung thư và một số bệnh lý nghiêm trọng khác. Chụp X-quang sẽ không gây hại cho sức khỏe nếu như biết cách quãng thời gian chụp hợp lý khoảng 5-7 lần/năm.
- Phụ nữ mang thai có được chụp X- quang hay không?
Nguy cơ gây hại cho thai nhi khi bà mẹ chụp X-quang là tương đối thấp. Nhìn chung, lợi ích khi tiến hành chỉ định chụp Xquang lớn hơn so với rủi ro tiềm ẩn. Tuy nhiên, nếu sản phụ tiếp xúc với một lượng lớn tia X ( lớn hơn 5 rad) trực tiếp lên vùng bụng , trước khi biết mình đang mang thai, thì em bé có thể bị ảnh hưởng
Mẹ bầu có sẵn 3- 15% nguy cơ sảy thai dù không chụp X-quang
Mức độ ảnh hưởng của tia X trong từng giai đoạn của thai kỳ
Bà bầu vào phòng chụp X-quang có sao không còn phụ thuộc vào từng giai đoạn của thai kỳ. Theo bác sĩ, ở mỗi giai đoạn khác nhau của thai kỳ, mức độ ảnh hưởng của tia X lên thai nhi là khác nhau:
- Trong hai tuần đầu thai kỳ: Có nguy cơ sảy thai khi liều lượng tia X lớn hơn 5 rad.
- Trong tuần thứ 3 - 8 của thai kỳ: Chụp X-quang có ảnh hưởng đến thai nhi khi liều lượng tia xạ lớn hơn 20 - 30 rad.
- Từ tuần thứ 20 của thai kỳ trở đi: Nguy cơ sảy thai vẫn không tăng nếu chụp X-quang khi mang thai vì lúc này em bé trong bụng đã phát triển tương đối hoàn chỉnh.
Mức độ ảnh hưởng đến thai nhi phụ thuộc liều lượng và vị trí chụp
Không chỉ liên quan đến từng giai đoạn của thai kỳ mà việc chụp X-quang có ảnh hưởng đến thai nhi không còn phụ thuộc vào liều lượng và vị trí chụp. Dưới đây là bảng phân tích mức độ ảnh hưởng đến em bé tính theo liều lượng tia X mỗi lần cùng vị trí và số lần chụp:
Vị trí chụp | Khả năng hấp thụ mỗi lần chụp | Mẹ chụp bao nhiêu lần mới bị ảnh hưởng (liều 5 rad)? |
Đầu | 0,004 | 1.250 |
Răng | 0,0001 | 50.000 |
Cột sống cổ | 0,002 | 2.500 |
Tay, chân | 0,001 | 5.000 |
Ngực | 0,00007 | 71.429 |
Vú | 0,02 | 250 |
Bụng | 0,245 | 20 |
Cột sống, thắt lưng | 0,359 | 13 |
Khung chậu | 0,04 | 125 |
Vậy bà bầu vào phòng chụp X-quang có sao không? Nếu khi , mẹ chỉ chụp X-quang một lần thì không gây hại cho thai nhi. Khi liều tia X nhỏ hơn 5 rad cũng không làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi. Lý do là bởi liều tia có thể gây dị tật cho thai nhi lên đến trên 15 rad. Vì vậy, phụ nữ khi mang thai vẫn cần khám thai định kỳ để kiểm tra sức khỏe và tầm soát những bất thường (nếu có) khi mang thai.
Cách làm giảm rủi ro khi chụp X-quang trong thai kỳ
Nhằm kéo giảm rủi ro cho bà bầu trước phương pháp chụp X-quang, người phụ nữ cần thông báo ngay cho bác sĩ nếu bạn đang mang thai hoặc nghi ngờ mình có khả năng mang thai. Việc này giúp bác sĩ đưa ra quyết định phù hợp như: Kê đơn thuốc, lựa chọn phương thức điều trị hoặc chụp X-quang. Đặc biệt là trong những tuần đầu thai kỳ, cơ thể mẹ và thai nhi đang vô cùng nhạy cảm nên cần tránh những tác động không cần thiết từ ngoài vào.
Hy vọng bài viết trên đây đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về kỹ thuật chụp X-quang và cơ chế tác động của nó lên thai nhi khi mẹ bầu được chụp. Cũng đã đưa ra cho bạn đáp án cho nghi vấn và hướng dẫn cách giảm bớt rủi ro khi chụp X-quang đối với mẹ bầu hoặc đang chuẩn bị mang bầu.