Mỗi năm, trên cả nước có khoảng 520.000 người tử vong, trong đó có gần 380.000 trường hợp liên quan đến bệnh lý không lây nhiễm... Các Bệnh không lây nhiễm (BKLN), trong đó có tăng huyết áp (THA) và Đái tháo đường (ĐTĐ) đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của ngành y tế, là gánh nặng của toàn xã hội. Các BKLN đang là nguyên nhân trực tiếp gây nên tình trạng quá tải bệnh viện (chiếm 77% gánh nặng bệnh tật), gia tăng nghèo đói và áp lực lên sự phát triển kinh tế - xã hội.

Bệnh không lây nhiễm là gì?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa Bệnh không lây nhiễm: "là các bệnh không lây, còn được gọi là bệnh mạn tính, không lây từ người sang người. Bệnh tiến triển trong thời gian dài và chậm".

Một số Bệnh không lây nhiễm thường gặp:

Bệnh động mạch vành: hay còn gọi là bệnh tim thiếu máu cục bộ, do mạch máu vành tim bị nghẽn đưa đến tình trạng  và các tế bào xung quanh bị thiếu dưỡng khí, nguyên nhân chủ yếu do xơ vữa động mạch. Bệnh động mạch là một trong số 20 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.

Tăng huyết áp: là một tình trạng áp lực máu đẩy vào thành động mạch khi tim bơm tống máu đi tăng quá cao. Nếu áp lực này tăng lên cao theo thời gian, nó có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như suy tim, bệnh mạch vành, tổn thương mắt... Một người lớn bị tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và/ hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90mmHg trong tối thiểu 2 lần đo khác nhau. Các yếu tố thuận lợi gây tăng huyết áp chủ yếu là do chế độ ăn uống, ăn nhiều muối, uống nhiều rượu, hoặc do tình trạng căng thẳng thường xuyên (stress).

Đái tháo đường: là một bệnh về rối loạn chuyển hóa các chất như tinh bột,  và  được biểu hiện bằng mức  luôn cao. Đây là kết quả từ sự thiếu nội tiết tố insulin (insulin: giúp kiểm soát lượng đường trong máu) hoặc không có khả năng đáp ứng với insulin của các mô của cơ thể. Phổ biến nhất là bệnh đái tháo đường typ 2, phần lớn là hậu quả của thừa cân và ít vận động

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính: là một dạng bệnh lý tắc nghẽn thông khí phổi gây nên tình trạng suy giảm thông khí mạn tính. Đây là một bệnh tiến triển, có nghĩa là nó sẽ ngày càng nặng hơn theo thời gian. Các triệu chứng chính bao gồm ,  và sinh . Nguyên nhân thường gặp nhất của bệnh này là do hút thuốc lá.

Rối loạn tâm thần: là sự rối loạn tâm thần và hành vi như sa sút tâm thần; rối loạn tâm thần sau chấn thương sọ não hay viêm não; các rối loạn tâm thần do sử dụng rượu và ma túy; tâm thần phân liệt, hoang tưởng, mất ngủ, mộng du… Đa số các loạn rối loạn này sẽ khỏi hay ổn định nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Một số đặc điểm chính của Bệnh không lây nhiễm:

- Có nguyên nhân phức tạp và do nhiều yếu tố nguy cơ kết hợp;

- Bệnh khởi đầu âm thầm, phát triển, tiến triển kéo dài;

- Không lây truyền từ người này sang người khác;

- Gây rối loạn chức năng cơ thể hoặc gây tàn phế;

- Không chữa khỏi hoàn toàn được và khi mắc bệnh phải điều trị suốt đời.

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến mắc các Bệnh không lây nhiễm:

Các bệnh không lây nhiễm phổ biến có chung 4 yếu tố nguy cơ, đó là:

- Hút thuốc lá (hoặc thuốc lào)

- Thiếu vận động thể lực.

- Lạm dụng rượu, bia

- Chế độ ăn không hợp lý.

Để phòng chống Bệnh không lây nhiễm, chúng ta cần thực hiện tốt các biện pháp sau:

- Thực hiện lối sống lành mạnh, đảm bảo sinh dưỡng hợp lý, hoạt động thể lực thường xuyên, không hút thuốc và hạn chế sử dụng rượu, bia.

- Thường xuyên đo huyết áp và đánh giá nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường.

- Đến cơ sở y tế để khám ngay nếu bản thân có các triệu chứng nghi ngờ  mắc tăng huyết áp hoặc đái tháo đường.

- Đối với người bị mắc các Bệnh không lây nhiễm, nhất là bệnh tăng huyết

áp, đái tháo đường cần tuần thủ nghiêm ngặt về điều trị bệnh, đồng thời thực hiện

hành vi, lối sống có lợi cho sức khỏe theo lời khuyên của thầy thuốc…/